نامه‏ ها برنامه ‏ها
نام كتاب: نامه‏ ها برنامه ‏ها
نويسنده: حسن حسن زاده آملى‏
موضوع: مختلف‏
زبان: فارسى‏
تعداد جلد: 1
ناشر: الف لام ميم‏
مكان چاپ: قم‏
سال چاپ: 1386 ش‏
نوبت چاپ: دوم‏
معرفى اجمالى:‏
« نامه ‏ها برنامه‏ ها»، تأليف استاد حسن حسن‏ زاده آملى، به زبان فارسى است. وى، در معرفى اين اثر مینويسد: كتاب حاضر طايفه ‏اى از منشئات و مراسلات اين كمترين، حسن حسن‏ زاده آملى است كه براى برخى از خواص دوستان و آشنايانم نگاشته‏ ام و چون مفاد اكثر آنها دستور العمل مستفاد از مضامين آيات قرآنى و روايات اهل بيت عصمت و وحى است، شايسته به نام« نامه ‏ها برنامه‏ ها» شده است.
ساختار
كتاب، بدون هيچ مقدمه‏اى آغاز شده و مشتمل بر 47 نامه است كه در مقام احوال‏پرسى و ارشاد دوستان و يا در پاسخ به نامه‏ هاى دوستان و مسئولين نگارش يافته است. نامه‏ ها كه در محدوده زمانى بيش از بيست سال نوشته شده، به ترتيب تاريخ نگارش ارائه شده است.
گزارش محتوا
محتواى اين مكتوبات، بسيار متنوع و غالباً اخلاقى- عرفانى است. برخى از نامه‏ ها، در واقع تقريض‏ها و مقدمه‏ ايى است كه مؤلف براى كتاب‏هاى مختلف نگاشته است. نثر و شيوه نگارش مؤلف در اين اثر، تا حد بسيارى صميمى و دل‏نشين است.
كتاب، مشتمل بر آيات و روايات فراوانى است. هم‏چنين اشعار بسيارى از ديوان حافظ، گلشن راز، مثنوى معنوى و يا اشعارى از ديوان مؤلف در لابلاى مطالب كتاب ديده مى‏شود.
اين اثر ارزش‏مند، نكات و مطالب بسيار مفيدى را در بر دارد. دل‏جويى از دوستان، تسليت به آشنايان از سنت‏هاى حسنه‏ ایى است كه در ميان مسلمين رايج بوده و امروزه كمتر به آن توجه مى‏شود. بخش اعظمى از نامه‏ هاى استاد حسن‏زاده به اين امر مهم اسلامى اختصاص يافته است. نويسنده، در يكى از نامه‏ هايى كه به يكى از آشنايان نوشته است، چنين وى را توصيه به صبر و شكيبايى مى‏نمايد: مبادا بیتابى تو پاداشت را تباه كند. اگر بر ثواب مصيبت خود برسى هر آينه خواهى دانست كه آن در برابر عظمت ثوابى كه خداوند براى اهل تسليم و صبر آماده كرده است، اندك است. بدان كه بیتابى، مرده را برنمیگرداند و قدر را دفع نمى‏كند. شكيبايى نيكو پيشه كن و به موعود، وفا كردن جوى و اندوه تو بر چيزى كه لازم تو است و بر جميع خلق به وقتش نازل خواهد شد، نگذرد.
از جمله نامه‏ هاى مندرج، زندگى‏نامه علمى علامه طباطبايى( ره) مى‏باشد كه در زمان حيات ايشان نگاشته شده است. در ابتداى اين نامه سخنى از استاد شهيد آية الله مطهرى در عظمت آن عالم بزرگ آمده است. در بخشى از اين نامه می‏خوانيم:« با بضاعت مزجات شمه‏ ایی از آنچه كه به ساليانى دراز در روضه رضوان محضر انس و قدس آن قديس قدوسى و محفل درس و بحث آن معلم ربانى، در دفتر خاطرات ضبط كرده‏ايم و گفتنى است، تقديم می‏داريم و بدون تصنع و تكلف در انشا، كلك را به رفتار ساده‏ش واگذار و به اختيارش رهسپار می‏كنيم». در ادامه نامه، تفسير قرآن به قرآن و شرح زندگى علامه و تحصيلات وى آمده است.
مقدمه‏اى بر كتاب« چهار باغ فردوس» از ديگر نوشته‏ هاى نويسنده است. در بخشى از اين مقدمه مى- خوانيم:« به راستى بسى دريغ باشد كه كتاب علّيّينى( چهار خيابان باغ فردوس) الهام شده از عالم قدسى به سرّ سليم شادروان حكيم الهامى، چنين لؤلؤ شاهوار و گنج شايگان، به رايگان از دست برود و در پشت پرده فراموشى و خاموشى افتد و به بازار مشتريان گوهر سخن شناس عرضه نشود و دست‏خوش حوادث روزگار شود و به درستى همى ناپسند بود كه بدين پايه سرمايه گران‏بهاى ادب پارسى نغز از ديده مردم سخنور و قلم‏زن روزگار پوشيده بماند».
وضعيت كتاب‏
در پاورقى كتاب، آدرس آيات و روايات و اشعار ذكر شده است.